Historia

Spółdzielnia Mieszkaniowa to podmiot działający na podstawie:

  • Ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze
  • Ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych
  • Statutu Spółdzielni

Podstawowym zadaniem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych
i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, poprzez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

Społeczny ruch spółdzielczy rozpoczął się w Anglii na początku XIX wieku. Powstawały tu pierwsze wspólnoty budowlano-mieszkaniowe o charakterze spółdzielczym.

Pierwsza Spółdzielnia Mieszkaniowa w Polsce powstała 27 marca 1890 r. w Poznaniu pod nazwą „Towarzystwo Pomoc – Spółka Budowlana”. Wśród założycieli znalazły się wybitne postaci: Stefan Cegielski – twórca Fabryki Maszyn w Poznaniu; Henryk Jordan – krakowski lekarz, inicjator tzw. ogródków jordanowskich; hr. Władysław Sapieha z Lwowa i światowej sławy aktorka Helena Modrzejewska.

W 1964 roku zostały zapoczątkowane rewolucyjne zmiany w spółdzielczości. Ówczesne władze wskazały na spółdzielczość jako głównego inwestora budownictwa mieszkaniowego w miastach. Spółdzielnie mieszkaniowe miały stać się organizacjami masowymi, umożliwiającymi ludziom dojście do własnego mieszkania. Rada Ministrów przyjęła następujące założenia określające cele polityki mieszkaniowej:

  • państwo powinno wspomagać obywateli w ich wysiłkach zmierzających do pozyskania mieszkania;
  • niezbędny jest rozwój systemów długofalowego kredytowania mieszkalnictwa
    oraz rozwój oszczędzania na cele mieszkaniowe;
  • rozwój budownictwa mieszkaniowego sprzyja rozwojowi innych inwestycji (np. produkcyjnych), powoduje zmianę postaw społecznych i zachowań ekonomicznych, ogranicza konsumpcję na rzecz inwestycji oraz tworzy nowe miejsca pracy.

Wobec trwających trudnych warunków lokalowych na terenie miasta Łobza w 1965 roku powstał Komitet założycielski, organizacyjny Spółdzielni Mieszkaniowej w Łobzie. Członkowie założyciele to następujące osoby: Aniela Kołacz, Mikołaj Kondratowicz, Monika Borys, Ignacy Wrzesień, Alina Bednarczyk, Michał Kowal, Alfons Rabiec, Wiesław Baka, Sławomir Regel, Walentyna Nieradka, Józef Lewandowski, Jan Perdek, Stanisław Kułakowski, Joachim Janczukiewicz, Anna Szczerbo, Franciszek Stefanowski, Jan Koper.

W dniu 8 września 1965 r. odbyło się Walne Zgromadzenie Założycielskie Członków Spółdzielni Mieszkaniowej w obecności ww. 17 Członków. W imieniu Komitetu Organizacyjnego zgromadzenie otworzył Przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej pan Mikołaj Borodziuk, który zapoznał zebranych ze wskazaniami Związku Spółdzielni Mieszkaniowych i Budownictwa dla zespołów organizacyjnych Spółdzielni Mieszkaniowych. Głównymi ustaleniami podjętymi przez Zgromadzenie były:

  • Nazwa Spółdzielni: Spółdzielnia Mieszkaniowa „Jutrzenka” z siedzibą w Łobzie,
  • Spółdzielnia działa na terenie miast: Łobez i Resko,
  • Wpisowe wynosi 100 zł, a udział 500 zł,
  • Rada składa się z 9 osób wybieranych na okres trzech lat spośród członków Spółdzielni przez Walne Zgromadzenie w głosowaniu tajnym;
  • Rada Osiedla składa się z 3-5 osób wybranych spośród członków zamieszkałych
    na danym osiedlu.

Na zebraniu uchwalono także pierwszy wzorcowy Statut Spółdzielni. Walne Zgromadzenie Członków w dyskusji nad projektem planu działalności Spółdzielni podjęło jednogłośnie uchwałę upoważniającą Zarząd Spółdzielni do zaciągnięcia zobowiązań i kredytu do wysokości 5,6 mln zł. Plan działalności spółdzielni zakładał na lata 1967-1970 budowę w Łobzie trzech budynków (66 mieszkań, 165 izb, 2638 m2).

Koszt wykonania pełnego programu budowy określono orientacyjnie na 5.600.000 zł. Pokryciem finansowym były wkłady mieszkaniowo-budowlane w wysokości 15% kosztów budowy, a pozostałe 85% to kredyt bankowy rozłożony do spłaty na 60 lat. Przy obliczeniach przyjęto standard podstawowy kosztów budowy 1 m2 wynoszący 2.150 zł. Postanowiono, że Spółdzielnia zrealizuje inwestycje systemem zleceniowym przez przedsiębiorstwa państwowe oraz w powiernictwie Dyrekcji Budownictwa Ogólnego (DBOR) lub Zakładu Usług Inwestycji (ZUI).

Walne Zgromadzenie w wyniku tajnego głosowania wybrało pierwszą Radę i Zarząd Spółdzielni. Rada ukonstytuowała się następująco:

Przewodniczący – Sławomir Regel,

Zastępca Przewodniczącego – Stanisław Kułakowski,

Sekretarz – Jan Koper,

Członkowie – Józef Lewandowski, Wiesław Baka, Anna Szczerbo.

W skład Zarządu weszli:

Przewodniczący – Franciszek Stefanowski,

Zastępca Przewodniczącego – Ignacy Wrzesień,

Sekretarz – Aniela Kołacz.

                Wybrany Zarząd, w dniu 26 listopada 1965 r., wystosował wniosek do Sądu o zarejestrowanie Spółdzielni. Sąd Powiatowy w Szczecinie postanowieniem z dnia 17 stycznia 1966 r. zatwierdził Statut Spółdzielni i dokonał rejestracji. Data ta jest oficjalną datą rozpoczęcia działalności Spółdzielni Mieszkaniowej „Jutrzenka” w Łobzie.

              Pierwsze biuro Spółdzielni Mieszkaniowej „Jutrzenka” w Łobzie mieściło się przy Łobeskich Zakładach Przemysłu Terenowego w Łobzie przy ul. H. Sawickiej 1.

                Warto przypomnieć, że zarówno Rada jak i Zarząd pracowali społecznie. Dopiero w dniu 30 listopada 1966 r. Rada Spółdzielni podjęła Uchwałę Nr 1 w sprawie zlecenia wykonywania czynności Prezesa Zarządu Spółdzielni panu Franciszkowi Stefanowskiemu za miesięcznym wynagrodzeniem 500 zł.

                Pierwszymi Członkami Spółdzielni Mieszkaniowej zostało według listy trzynaście osób. Przekwalifikowania kandydatów na Członków dokonano na posiedzeniu Zarządu w dniu 15 listopada 1966 r. W uzasadnieniu czytamy: „[…] niżej wymienieni posiadają własny wkład mieszkaniowy
w wysokości 15% ogólnej wartości mieszkania. Wpłacili wpisowe i udział członkowski oraz złożyli deklaracje członkowskie”.

                Na Walnym Zgromadzeniu w dniu 28 czerwca 1969 r. Członkowie Spółdzielni podjęli uchwałę
w sprawie poszerzenia działalności w zakresie budownictwa mieszkaniowego, powszechnego typu lokatorskiego na terenie powiatu łobeskiego w miastach: Łobez, Resko i Węgorzyno. Równocześnie zmieniono nazwę na Powiatową Spółdzielnię Mieszkaniową „Jutrzenka” w Łobzie.

                Pierwszy blok o numerze 601, pod adresem Łobez ul. Kościuszki 4 oddano do użytku
w 1969 r., gdzie w piętnastu mieszkaniach zamieszkali pierwsi Członkowie wraz z rodzinami. Natomiast na Walnym Zgromadzeniu w czerwcu 1970 r. Zarząd złożył sprawozdanie, że Spółdzielnia posiada
w eksploatacji trzy bloki mieszkalne, przy ul. Kościuszki 1-3, 4 i 5, w których zamieszkało już 65-ciu Członków wraz z rodzinami. Jedno mieszkanie pod adresem Kościuszki 1/5 zarezerwowano na biuro Spółdzielni.

                Parter budynku przy ul. Kościuszki 1-3 o powierzchni użytkowej 410 m2 przeznaczono
na lokale handlowo-usługowe, które zostały wynajęte dla ZURiT, „Dom Książki” i P.P. „Ruch”.

                Na lata 1971-1975 zaplanowano do oddania 276 mieszkań spółdzielczych, które miały zagwarantować potrzeby mieszkaniowe kandydatów i członków zarejestrowanych w Spółdzielni na początku 1971 roku.

Dzięki dynamicznemu przyrostowi zasobów mieszkaniowych, okres wyczekiwania na mieszkanie skrócił się z pięciu do dwóch lat.

Należy przypomnieć, że w 1976 roku wybudowano 6 budynków tj. 166 mieszkań,
a w 1977 roku nastąpił dalszy dynamiczny przyrost zasobów mieszkaniowych tj. 7 budynków – 225 mieszkań, w tym 1 budynek pod patronatem ZSMP z 30-ma mieszkaniami w Łobzie.

Obok działalności gospodarczej Spółdzielni niemniej ważną rolę odgrywała działalność samorządowa. W opisywanym czasie w zasobach Spółdzielczych aktywnie działało 16 komitetów domowych, skupiając 48 osób, których praca odbywała się głównie w formie bezpośredniego działania
w miejscu zamieszkania, tj. utrzymywanie porządku na klatkach schodowych i wokół budynków, organizowanie czynów społecznych przy porządkowaniu i pielęgnacji trawników i krzewów.

W 1976 roku Spółdzielnia uzyskała nowe pomieszczenia biurowe (pod aktualnym adresem) wraz ze świetlicą, czytelnią i biblioteką z przeznaczeniem na prowadzenie działalności społeczno-wychowawczej dla Członków Spółdzielni. Biorąc pod uwagę skromne środki finansowe na samodzielne prowadzenie tej działalności zawarto porozumienie z WSS „Społem” na wspólne prowadzenie placówki pod nazwą „Ośrodek Praktycznej Pani”. Dzieci naszych Członków brały czynny udział w kółkach zainteresowań, odczytach, prelekcjach, kursach języków obcych. Organizowano różne wycieczki krajoznawcze między innymi w Bieszczady, do Krakowa, Warszawy i Torunia. Prowadzone były kursy kroju i szycia, języka angielskiego i niemieckiego, kurs gotowania oraz koła zainteresowań: plastyczne, malarskie, brydżystów, szachistów. Rozwinięto współpracę ze szkołami w organizowaniu ferii letnich
i zimowych. Nawiązano także współpracę z LOK w nauce budowy latawców oraz organizacji święta latawców.

Od 1985 roku skupiono się na bardziej intensywnych działaniach w zakresie remontów
i konserwacji budynków. Remonty kapitalne i bieżące wykonywane były przez własną grupę remontowo-konserwacyjną, jak i w systemie zleconym.

Od czasu wprowadzenia w życie przepisów Uchwały Rady Ministrów umożliwiających zaciąganie kredytu na usuwanie wad technologicznych oraz opracowania dokumentacji w tym zakresie, dokonywano sukcesywnie wymiany grzejników płytowych (blaszane) na żeliwne. Kredyty te nie obciążały kosztów Spółdzielni, ponieważ były umarzane po przedłożeniu rozliczeń. W ramach usuwania wad technologicznych wykonywano również roboty polegające na docieplaniu ścian szczytowych, uszczelnianiu elementów ścian i likwidację przecieków w ośmiu budynkach (1986 r.), a także wymiany grzejników płytowych (blaszane) na żeliwne w dziewięciu budynkach spółdzielczych. Wymianę grzejników kontynuowano w latach następnych: w 1987 r. w pięciu budynkach, w 1988 r. w czterech budynkach i w 1989 r. w dwóch budynkach.

 

Na dzień 31.12.1990 r. Spółdzielnia w zasięgu swojego działania zrzeszała 1858 członków i 589 kandydatów, powierzchnia eksploatacyjna zasobów mieszkaniowych łącznie z lokalami usługowymi wg stanu na dzień 31.12.1990 r. wynosiła 71.706 m2. Ogółem Spółdzielnia zarządzała 42-oma budynkami
z 1328-oma mieszkaniami:

Całość zasobów mieszkaniowych stanowiła własność Spółdzielni z tym, że 455 mieszkań było
w tym czasie na prawach własnościowych

Z uwagi na wstrzymanie przez Bank Gospodarstwa Krajowego udzielania kredytów na nowe zadania inwestycyjne, od września 1990 r. Spółdzielnia nie rozpoczęła nowych zadań inwestycyjnych. Wyjątek stanowił budynek nr 17 przy ul. Runowskiej w Węgorzynie, gdzie mimo braku kredytu rozpoczęto inwestycję. Na zadaniach kontynuowanych i już zakończonych wyniknęły bardzo poważne kłopoty związane z wysokim oprocentowaniem kredytów udzielonych już wcześniej na budownictwo, co w konsekwencji wpłynęło na bardzo znaczący wzrost wysokości  spłat dokonywanych przez Członków Spółdzielni.

W ciągu następnej dekady Zarząd Spółdzielni pod kierownictwem Prezesa Jana Dzięgielewskiego skupił się na administrowaniu zasobami mieszkaniowymi, na realizacji remontów kapitalnych i bieżących budynków. Zarząd składał się z trzech osób: Prezesa – Jana Dzięgielewskiego oraz członków Zdzisława Błaszków i Mieczysława Bryczkowskiego.

W latach dziewięćdziesiątych urynkowiono ceny wody, prądu i centralnego ogrzewania, co znacznie zwiększyło opłaty za te media. Zarząd wspólnie z Radą Nadzorczą podjął wiele istotnych decyzji, mających bezpośredni wpływ na zmniejszenie kosztów, związanych z mediami, tj. opomiarowanie budynków w liczniki ciepła, zamontowanie zaworów termostatycznych na grzejnikach, sukcesywnie wprowadzono wodomierze w lokalach mieszkalnych, wprowadzono program dofinansowania do wymiany okien, wymiany drzwi wejściowych do budynków, okien na klatkach schodowych, a przede wszystkim wykonano termomodernizację. W latach 1995-2005 docieplono elewacje i stropodachy wszystkich budynków spółdzielczych. Termomodernizację i pozostałe zadania remontowe wykonano ze środków własnych, które pochodziły z odpisów na fundusz remontowy, odpisów na fundusz celowy, oszczędności z tytułu centralnego ogrzewania lokali mieszkalnych oraz z przekształceń praw spółdzielczych lokatorskich w spółdzielcze prawa własnościowe. Od upadających firm Zarząd przejął lokale użytkowe, a w wyniku otwartych przetargów lokale wynajmowano nowym podmiotom gospodarczym, prowadzącym własną działalność gospodarczą. Lokale generowały znaczne przychody, które również zasilały środki na remonty.

Nadmienić należy, że lata 90-te to okres transformacji ustrojowej, czas, w którym miało miejsce również wiele niekorzystnych zjawisk ekonomicznych. Wobec tego drastycznie rosły koszty mediów oraz koszty, składające się na stawkę eksploatacyjną, która w ciągu roku wzrastała nawet kilkakrotnie.

W tym czasie w Łobzie upadło wiele firm produkcyjnych, usługowych i handlowych,
co spowodowało, że powiat łobeski znalazł się w czołówce powiatów o najwyższej stopie bezrobocia
w kraju. Brak pracy, szalejąca inflacja spowodowały lawinowy wzrost zadłużeń z tytułu opłat czynszowych. W celu obniżenia zadłużenia czynszowego, Zarząd wspólnie z Radą Nadzorczą stosowali wszelkie dozwolone prawem metody: wezwania do zapłaty, wzywanie członków na posiedzenia Rady Nadzorczej, wykluczenie z rejestru członków, sądowe nakazy płatnicze, postępowania egzekucyjne
i eksmisyjne.

Rok 2001 upłynął pod znakiem zmian ustawowych w spółdzielczości mieszkaniowej. Zapoczątkowane ustawą z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych przeobrażenia
w sferze stosunków własnościowych trwały kilka lat, podczas których podjęto szereg działań, zmierzających do realizacji przepisów tej ustawy. Uporządkowano sprawy związane z ewidencją gruntów i budynków. Odbiciem tych działań było zwołanie w grudniu 2001 r. II etapu Zebrania Przedstawicieli Członków, celem wprowadzenia zmian do Statutu i uchwalenia tekstu jednolitego.

W 2004 roku Zarząd podpisał akty notarialne wykupu wszystkich gruntów, będących
w użytkowaniu wieczystym na terenie miasta Łobez i Resko. W wyniku negocjacji
z samorządem grunty zostały wykupione z bonifikatą do 90% wartości rynkowej.

Z powodu licznych zmian w przepisach prawnych (nie zawsze jednoznacznych), interpretacje pojawiające się w prasie, mediach jak i ze strony osób publicznych, zawodowo związanych ze spółdzielczością mieszkaniową, wywołały napięcie w relacjach Członków Spółdzielni z Zarządem, a przede wszystkim z Radą Nadzorczą Spółdzielni. Członkowie zakwestionowali decyzje Zarządu dotyczące podejmowanych uchwał związanych z odrębną własnością i do obrony swoich praw powołali Stowarzyszenie Obrony Praw Członków Spółdzielni Mieszkaniowej „Jutrzenka” w Łobzie. W tym czasie tragiczną śmiercią zmarł Prezes Jan Dzięgielewski.

W kwietniu 2005 r. Rada Nadzorcza powierzyła obowiązki Prezesa Członkowi Zarządu Panu Zdzisławowi Błaszków i jednocześnie ogłosiła konkurs na stanowisko Prezesa Zarządu
wg wymagań określonych Statutem Spółdzielni. W sierpniu 2005 r., na stanowisko Prezesa Zarządu
i Kierownika Spółdzielni powołano Jolantę Wasielewską. Od 2006 r. Zarząd funkcjonuje w składzie: Jolanta Wasielewska, Katarzyna Rzepkowska, Zdzisław Błaszków.

Ostatnie dziesięciolecie to czas wielkich zmian w prawodawstwie dotyczącym spółdzielczości.
W 2007 roku w życie weszła nowelizacja ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, obligująca Zarząd do przekształceń praw spółdzielczych (lokatorskich i własnościowych) w odrębną własność bez uzupełniania wkładu mieszkaniowego. W ten sposób w odrębną własność przekształcono 300 mieszkań lokatorskich. Ustawa rozszerzyła katalog praw Członków oraz zmieniła organizację Walnego Zgromadzenia Członków. Od 2008 roku Zebrania Grup Członkowskich i Zebranie Przedstawicieli zostało zastąpione Walnym Zgromadzeniem Członków podzielonym na trzy części, które odbywają się w poszczególnych miastach:
w Łobzie, Resku i w Węgorzynie.

W 2008 roku Walne Zgromadzenie Członków podjęło uchwałę zatwierdzającą warunki techniczno-ekonomiczne inwestycji, polegającej na budowie dwóch budynków wielorodzinnych na działce będącej własnością Spółdzielni. W 2009 roku uzyskano pozwolenie na budowę
i rozpoczęto budowę pierwszego budynku 32-rodzinnego przy ul. Orzeszkowej 8-8C, który oddano do użytku w 2011 r. Decyzja pozwolenia na budowę obejmowała dwa budynki wielorodzinne. Po upływie niespełna trzech lat Zarząd przystąpił do realizacji II etapu inwestycji i w 2014 roku rozpoczęto budowę budynku 32-rodzinnego przy ul. Orzeszkowej 9-9C. Budowę zakończono i rozliczono pod koniec 2015 roku. Oba budynki w całości sfinansowane zostały ze środków ich nabywców.

W dniu 20 lipca 2017 roku została uchwalona ustawa o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy – kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – prawo spółdzielcze. Zmian było sporo, jednak najbardziej rewolucyjne dotyczyły nabywania członkostwa – zniesiono opłatę wpisowego i wykupu udziału. Osoby posiadające spółdzielcze prawo do lokalu Członkami Spółdzielni zostają z mocy prawa. Natomiast osoby posiadające odrębną własność lokalu mieszkalnego zobowiązane są złożyć deklarację członkowską. Nowelizacja ustawy zobowiązała Spółdzielnie Mieszkaniowe do dostosowania ich Statutów do obowiązujących przepisów. Komisja Statutowa opracowała nową wersję Statutu Spółdzielni, którego treść w 2018 r. uchwaliło Walne Zgromadzenie i zarejestrowany został
w Krajowym Rejestrze Sądowym w Szczecinie. 

Podstawowym celem Rady Nadzorczej i Zarządu Spółdzielni na kolejne lata są działania zmierzające do poprawy komfortu zamieszkiwania Członków oraz polepszenie stanu technicznego zasobów Spółdzielni.